Puisi Madura : Macemma Puisi Madura

Macemma Puisi Madura

Aḍhâsar jhâmanna nolès puisi, puisi èpantha dhâddhi ḍuwâ’ macem, èngghi panèka puisi kona sareng puisi anyar. Dhinèng jhâjhârbâ’ânna puisi sè ḍuwâ’ macem kasebbhut kadhiyâ è bâbâ panèka 

1. Puisi kona (kona), 
Puisi kona (kona), èngghi panèka puisi sè maghut ḍâ’ atoran– atoran. 
Atoran ka’ḍinto è antarana: 
-  Bânnya’na bhâris è ḍâlem sèttong paddhâ anḍhegghân (bait) jhughân ta’ abâ-obâ; 
-  Ghuru laghuna ampon tanto (rima) 
- Bânnya’na keccap è bân-sabbân bhâris jhughân ampon tanto. 
- Puisi bisa aèssè bhâb aghâma, lingkungan hidup, palegghirân/loco, otabâ carètana orèng kalonta akor sareng bâng-sèbângnga puisi kona sè èmaksot. 
- Èpaḍâpa’ lèbât lèsan ka lèsan èsambhât jhugân sastra lèsan

Cem- macemma puisi kona: 
a. Dhuwâ (mantra) èngghi panèka puisi sè èmaos ka’angghuy kaparlowan sè ampon ètantowâghi, sabâb dhuwâ panèka èyangghep aghâḍhuwân kakowadhân ghâib tor asèpat magis;
b. Pantun èngghi panèka macemma puisi sè ghuru laghuna biyasaèpon a-b-a-b, nangèng bâḍâ jhughân sè apamangghi jhâ’ ghuru laghuna pantun kèngèng jhughân a-b-b-a otabâ a-a-b-b. È ḍalem bhân-sabbhân paddhâ anḍhegghânna (bait) aghâḍhuwân empa’ bhiri, bhân-sabbhân bhiri bâḍâ bâllu’-ḍubellâs keccap; manabi pantun sè èlaghuwâghi kodhu ngangghuy bâllu’ keccap bisaos; ḍuwâ’ bhiri ḍâ’ aḍâ’ mènangka bhibhidhân (sampiran), ḍuwâ’ bhiri saterrossa mènangka èssèna pantun. 
Macemma pantun mènorot èssèna bâḍâ pantun aghâma, pantun bâburughân beccè’, pantun sèkasèyan, pantun palegghirân/loco.
c. Paparèghân (karmina) èngghi panèka puisi kona sè kadhâddhiyan ḍâri ḍuwâ’ bhiri. Dhinèng bânnya’na keccap è ḍâlem bhân-sabbhân bhirina ta’ ètantowaghi.
d. Syair èngghi panèka puisi kona sè asalla ḍâri Arab kalabân cèrè bhân-sabbhân paddhâ anḍhegghânna (bait) bâḍâ empa’ bhiri, ghuru laghu sè biyasa èyangghuy èngghi panèka a–a– a–a, bâḍâ jhughân a-b-a-b otabâ a-a-b-b.; dhinèng èssèna syair bâḍâ sè aèssè bâburughân beccè’, aghâma, tor jhughân carèta.

2. Puisi Anyar 
Puisi anyar èngghi panèka puisi sè ta’ tacengket sareng atoran ta’ akadhi puisi kona, nangèng okarana rèngkes, ca’-oca’na aghânḍhu’ sastra, imajinatif, tor èndhâ. Puisi anyar panèka èserrat molaè taon 1920. 
Cem – macemma puisi anyar
- Balada èngghi panèka puisi sè èssèna carèta. 
- Himne èngghi panèka puisi pojhiyân ka’angghuy Allah sè Amorbhâ jhâghât, naghârâ, tor pahlawan. 
- Ode èngghi panèka puisi sè èssèna alemman ḍâ’ ka orèng sè aghuna. 
- Epigram èngghi panèka puisi sè èssèna bhâb tata krama kaoḍi’an. 
- Romansa èngghi panèka puisi sè acarèta bhâb tarèsna.
- Elegi èngghi panèka puisi sè èssèna bhâb kasossa’an. 
- Satire èngghi panèka puisi sè aèssè parsemmon.
Cem-macemma puisi anyar aḍhâsar ḍâ’ bânnya’na bhiri è ḍâlem sèttong paddhâ anḍhegghân: 
- Distikon èngghi panèka puisi sè bân-sabbhân paddhâ anḍhegghânna bâḍâ ḍuwâ’ bhiri (puisi ḍuwâ’ seuntai). 
- Terzina èngghi panèka puisi sè bân-sabbhân paddhâ anḍhegghânna bâḍâ 3 bhiri (puisi 3 seuntai). 
- Quatrin èngghi panèka puisi sè sabbhân paddhâ anḍhegghânna bâḍâ 4 bhiri (puisi 4 seuntai ). 
- Quint èngghi panèka puisi sè bân-sabbhân paddhâ anḍhegghânna bâḍâ 5 bhiri (puisi 5 seuntai ). 
- Sextet èngghi panèka puisi sè bân-sabbhân paddhâ anḍhegghânna bâḍâ 6 bhiri (puisi 6 seuntai ). 
- Septima èngghi panèka puisi sè bân-sabbhân paddhâ anḍhegghânna bâḍâ 7 bhiri (puisi 7 seuntai ).
- Stanza èngghi panèka puisi sè bhân-sabbhân paddhâ anḍhegghânna bâḍâ 8 bhiri nangèng èssèna langkong ḍâri 2 paddhâ anḍhegghân (puisi 8 seuntai ). 
- Oktaf èngghi panèka puisi sè kadhâddhiyân namong sapaddhâ anḍhegghân bisaos sè aèssè 8 bhiri. 
- Soneta èngghi panèka puisi sè aghâḍhuwân 14 bhiri tor èbagi dhâddhi 2 paddhâ anḍhegghân. Paddhâ anḍhegghânna sè ḍâ’ aḍâ’ bâḍâ 4 bhiri, paddhâ anḍhegghânna sè nomer ḍuwâ’ bâḍâ 3 bhiri.

Tweet